Olie verversen in 2030?
(2019-10) Disruptie, transitie, zelfrijdende auto’s, van bezit naar delen, enz. zijn de buzzwoorden van menig trendwatcher. Daarbij wordt verteld dat het aantal auto’s in de toekomst snel zal afnemen. Sommigen beweren dat er in Nederland in 2030, 90% minder auto’s rondrijden; dat betekent een afname van een kleine 8 miljoen personenauto’s. Die paar honderdduizend die er dan nog over zijn, zijn volledig zelfrijdend, komen op afroep netjes voorrijden en worden door ons allen gedeeld. Bezit is uit den boze. In 2030 is het wagenpark qua grootte dan ongeveer vergelijkbaar met 1963. Kortom, vele garagebedrijven zullen het loodje leggen en door de komst van de zelfrijdende auto’s zijn rijscholen, truckers en taxi- en uberchauffeurs binnenkort overbodig.
Hoewel dit interessante voorspellingen zijn, zal het toch niet zo’n vaart lopen. Ofschoon autodelen interessant is in drukke steden, blijft het bezit van de auto favoriet. Dit komt mede doordat de autokosten afgezet tegen de totale huishoudkosten sinds de jaren zestig gestaag gedaald zijn ondanks de hoge belastingen en af en toe een oliecrisis. Autodelen vervangt bezit, maar ook tram – en busritjes en kan de jaarlijkse groei van het wagenpark tegen gaan.
Het is wel onmiskenbaar dat er zaken aan het veranderen zijn. Digitalisering, focus op milieubeleid, de groei van steden, de wens om minder geopolitiek afhankelijkheid te zijn, de kosten van files en zeker ook de opkomst van Tesla zijn daar debet aan.
Echter de snelheid van verandering of mate van impact is betwistbaar. Het leuke van het maken van toekomstvoorspellingen is dat iedereen dat kan en niemand daarop afgerekend kan worden, want voorspellingen zijn pas achteraf bewijsbaar, niet vooraf. In de 1995 editie van het tijdschrift Electric & Hybrid Vehicle Technology werd John Wallace, de woordvoerder van Fords elektrische voertuigprogramma gevraagd hoe hij de toekomst zag van elektrische auto’s. Wallace gaf aan dat hij rond 2010 / 2015 een marktaandeel van volledig elektrische auto’s in en rond de steden inschatte van minimaal 10 % tot wellicht zelfs 20%. Verder zei hij: ik vind het altijd leuk om te voorspellen, want iedereen is over 20 jaar toch al lang vergeten dat ik dit gezegd heb.
Ik heb veel onderzoek gedaan naar transities en innovaties uit het verleden en het blijkt dat vrijwel alle toekomstvoorspellingen uit het verleden tot op heden in het geheel niet of pas veel later uitkwamen. Edoch eerlijk is eerlijk; resultaten uit het verleden bieden geen garanties voor de toekomst.
De accuprijzen zijn bijvoorbeeld nog sneller gedaald dan voorheen gedacht, maar bij snelle massale omschakeling naar elektrisch rijden treden er allerlei problemen op. Hieronder vallen o.a. de capaciteit van het stroomnet, de productiecapaciteit en ontginning van (zeldzame) aardmaterialen en de politieke druk om de verbrandingsmotor nog in ere te houden vanwege behoud van werkgelegenheid. Ook nemen de belastingkortingen af voor elektrische auto’s, terwijl plug-in hybrides met een uitstoot onder de 50 gram CO2 per kilometer net zoals nul uitstoot voertuigen extra CO2 supercredits krijgen per 2021 om het CO2 vlootgemiddelde verder te doen dalen. Daarnaast zullen landen via belastingkortingen / subsidies steeds meer met elkaar wedijveren over wie de schaarse elektrische auto’s krijgen toebedeeld.
Er rijden nu bijna 10 miljoen personenauto’s en bestelbussen in Nederland. Daarvan zijn er 66.000 volledig elektrisch (inclusief waterstof), hetgeen een marktaandeel van 0,66% is. Algemeen wordt verwacht dat er circa 2 miljoen volledig elektrische auto’s in 2030 zullen zijn, wat een dertigvoudige stijging in elf jaar betekent. Er zijn dan nog 8 miljoen verbrandingsmotoren met behoefte aan regulier onderhoud. Deze ogenschijnlijke trage vervanging van de verbrandingsmotor komt ook omdat de gemiddelde leeftijd van personenauto’s in Nederland 10 jaar bedraagt (in België 7,9 jaar) en van de bestelbussen 8.9 (in België 8,2). Een auto met verbrandingsmotor die in 2025 wordt gekocht, rijdt in 2030 nog overal rond, behalve in Amsterdam dan.
Dit artikel verscheen eerder in AMT | 23 augustus 2019
Foto 928: Jan Wouters